De schuldigen blijven zitten
POTPOURRI – 3
Het lijkt er op dat de commissie Dijsselbloem haar werk goed gedaan heeft, want de burger raakt er nu echt van op de hoogte dat het met het onderwijs – van basisschool tot universiteit – erbarmelijk is gesteld. Hulde dus voor deze PvdA-er, die een integer rapport presenteerde dat er niet om liegt. Er is moed voor nodig om daarmee ook nog je eigen nest te durven bevuilen, want een hele rits PvdA-staatssecretarissen en PvdA-ministers die de laatste 30 jaren voor dit wanbeleid verantwoordelijk waren, worden met naam en toenaam genoemd en al helemaal niet gespaard.
Wat opvalt is dat al deze PvdA-coryfeeën behoren tot het spijkerpakkenproletariaat waarover ik in een eerder stukje repte. Aangeschoven bij de faculteit der Sociale Wetenschappen (die toen nog in de kinderschoenen stond) in een tijd dat studenten elkaars prestaties mochten beoordelen. Opgeklommen tot publieke werkers vond deze groep met name onderdak bij de PvdA waar ze – na verloop van tijd – vanwege hun hoge wetenschappelijke gehalte meteen ook maar tot minister of staatssecretaris werden gebombardeerd.
In het Parlementair Onderzoek Onderwijsvernieuwingen (de commissie Dijsselbloem) kunt u het allemaal nalezen. Ik heb nog even gecheckt hoe het stond met de vooropleiding van al die PvdA-hotemetoten die gezamenlijk het onderwijs naar de filistijnen hebben geholpen. Luistert toe en laat u verbazen.
We beginnen met de knapste kop uit het rijtje. Via een studie sociologie opgeklommen tot een (Nijmeegse) hoogleraar onderwijssociologie. Recentelijk benoemd tot Minister van Staat en voorzitter van de Raad voor Openbaar Bestuur. Als minister in het kabinet den Uyl begon in 1973 bij hem de ellende. Hij had een droom. En dat was zijn middenschool.
Een wel heel bijzondere vooropleiding had de dame die na de mulo een jaar naar de vormingsklas mocht van haar ouders, waarna ze haar onderwijscarrière afsloot als onderwijzeres naaldvakken op een ambachtschool voor meisjes (tenminste, dat wordt gefluisterd). Via een cursusleidsterschap belandde ze in de politiek alwaar ze het onderwijs heeft helpen vernieuwen. Als staatssecretaris heeft ze vakkundig velen de mond weten te snoeren. Talloos zijn de verhalen over de manier waarop met deze (niet door enige kennis van zaken gehinderde) mevrouw niet viel te onderhandelen. Als beloning voor bewezen diensten heeft ze daarna als minister van Verkeer en Waterstaat de Betuwelijn en de HSL mogen implementeren. Ze wordt er ook van beticht in die tijd vele malen de Kamer onvolledig te hebben ingelicht. Na wat misgelopen profijtelijke benoemingen in de publieke sector mag ze tegenwoordig invallen als burgemeester.
Weer een andere socioloog (die ook nog een beetje planoloog was) wilde het onderwijs democratiseren (zo heette dat toen in die kringen) door alle basisschoolverlaters drie jaar lang hetzelfde programma te laten volgen. Deze aanhanger van de basisvorming is nu burgemeester van Groningen – daar zullen ze wel blij zijn met hem.
Dan hebben we nog de dame (een andere dan de vorige) die na de mulo loketbeambte bij de PTT werd, opklom naar de Sociale Academie en er zelfs nog een studie Sociale Wetenschappen aan vast plakte. Zij kreeg te maken met een leerlingenoproer. Door vroegtijdig te overlijden heeft ze het niet verder weten te schoppen.
Vergeet niet de fractieleider die zich na de havo, de pabo en enkele adjunct-directeurschappen op basisscholen door een eerder genoemde staatssecretaris heeft laten chanteren. Als hij daar nu op aangesproken wordt kan hij zich daarvan niets meer herinneren (terwijl het wel uitdrukkelijk in het rapport wordt genoemd).
We noemen ze even, deze adepten van de sociale academie, die met naam en toenaam worden geknipt en geschoren in het u nu wel bekende rapport – opdat we niet vergeten en omdat we een rekening hebben te vereffenen. In willekeurige volgorde: van Kemenade, Wallage, Netelenbos, Ritzen, Adelmund, Tichelaar. Decennia lang actief geweest in de politiek. De schade is enorm en valt mijns inziens niet meer te repareren.
Afrondend: ik begrijp uw schrik bij het lezen van de vooringenomenheid waarmee ik mijn stukje begon. Fijn dat u desondanks nu hier bent aangeland. De verbazing zal wel weggezakt zijn. Immers, de min of meer identieke vooropleidingen van al deze bewindslieden is frappant te noemen en kan daarmee een welkome aanvulling op het materiaal van de commissie zijn, die aan dit aspect geen aandacht heeft besteed.
Hoe nu verder met deze publieke werkers? Frank Ankersmit (hoogleraar intellectuele en theoretische geschiedenis) pleit er in de NRC van 20 februari voor dat er “politieke koppen gaan rollen”. Dertig jaar onderwijsvernieuwing resulteerde in dertig jaar onderwijsvernieling, constateert hij. Politieke zuiverheid en simpelweg fatsoen vereisen dat de politiek verantwoordelijke bewindslieden al hun huidige functies neerleggen, hetzij uit vrije wil, hetzij gedwongen. Al was het maar als zoenoffer voor de tallozen die in het onderwijs door een burn-out, demotivatie of anderszins voortijdig hun baan hebben moeten beëindigen.
Waarvan acte. Ik kan het hier alleen maar mee eens zijn, dat begrijpt u wel. Nu maar afwachten of zijn voorstellen door de huidige politieke machthebbers zullen worden overgenomen. We houden het in de gaten.